Een overzicht van processoren (CPU’s)

De Central Processing Unit (CPU) is zoals de Engelse naam al zegt het centrale brein van je computer. Vrijwel alle berekeningen die je computer maakt, en in de wereld van de computer is alles een berekening, worden gedaan door een processor. Of het nou gaat om het produceren van geluid, beeld of het laten bewegen van je muiscursor, alles loopt via de processor.

Sinds de eerste computers decennia geleden werden ontwikkeld zijn er duizenden verschillende processoren gebruikt. In dit artikel geven we je een overzicht van de meest gebruikte en de meest moderne, plus wat tips over de upgrade en het onderhoud van je CPU.

Single core CPU’s

Vroeger werden er nog processoren gebruikt met een enkele kern, de single cores. Voorbeelden hiervan zijn de Intel 8086, 286, 386 en 486 processoren die in de 90’er jaren werden gebruikt. Dit waren 16-bit en 32-bit processoren. Daarna kwam de 586 met codenaam Pentium en was het eindperk van de single core CPU’s in zicht.

Naast Intel was AMD een bekend merk dat in dit tijdperk CPU’s produceerde. Hoewel AMD niet zo groot was als Intel, was het bij een groep fervente supporters toch erg populair. AMD had vooral als claim dat het product vergelijkbare prestaties leverde als Intel, maar dan veel goedkoper.

Dual core CPU’s

In het begin van de 20e eeuw kwamen de dual core CPU’s in opkomst. Dit zijn processoren met twee kernen, waardoor de chip feitelijk twee bewerkingen naast elkaar kan uitvoeren. Multitasking dus! Zowel Intel als AMD ontwikkelden deze processoren, met als bekende series van Intel de Pentium D, Dualcore en Core2Duo, en van AMD de Athlon X2 modellen. In dit tijdperk gingen de processoren over op een 64-bit architectuur.

Moderne CPU’s

Hoewel de ontwikkelingen op het gebied van CPU’s snel gaan en de huidige stand van zaken spoedig weer is achterhaald, zijn er toch een aantal CPU series die al jaren in trek zijn. Een kort overzicht:

• Intel i3
  Dit is de basisserie van Intel, deze processoren zijn dual cores en worden gebruikt in pc en laptop.
• Intel i5
  Een veelgebruikte serie van Intel, tussen de basis en de hoogste serie. Voor desktops zijn de CPU’s in de i5 serie vaak quad-core, voor laptops dual-core.
• Intel i7
  De topserie van Intel voor het zware werk. De i7 processoren hebben vier kernen (quad-core) en kunnen door middel van een techniek genaamd “hyper-threading” zelfs 8 verschillende taken tegelijk uitvoeren.
• AMD A4 en A6 serie
  Dit zijn budget processoren, waarmee voor weinig geld toch basisprestaties in een computer kunnen worden geleverd.
• AMD A8 serie
  De A8 serie is een quad-core processor met een aardige ingebouwde videokaart en kan daardoor prima prestaties leveren, ook voor games (zij het niet op de hoogste prestaties).
• AMD A10 serie
  De A10 serie zijn (binnen de A-reeks) de top processoren van AMD, met een wat krachtigere ingebouwde videochip en hoge kloksnelheid. Ook deze CPU heeft vier kernen.
• AMD FX serie
  De FX serie bestaat uit krachtige processoren met 6 of 8 kernen (hexacore en octacore), waarmee echt zware toepassingen kunnen worden uitgevoerd.

CPU upgraden

Omdat de CPU zoals gezegd het centrale brein van de computer is, kan het upgraden van de CPU een sterke invloed hebben op de prestaties van het hele systeem. Het is alleen niet altijd mogelijk of gemakkelijk.

Bij laptops kan de CPU vrijwel nooit worden geüpgraded, tenzij je een heel speciaal type laptop hebt. Dit is omdat de CPU vast is gesoldeerd op het moederbord, dat weer op maat is gemaakt voor het specifieke model laptop.

Bij vaste desktop pc’s is de CPU wel te vervangen, maar geldt dat de CPU moet passen bij de socket (aansluiting) op het moederbord. Omdat nieuwere CPU’s vaak ook weer werken met een nieuwere socket, kan het dan zijn dat je ook het moederbord moet vervangen. En dit heeft weer invloed op allerlei andere aspecten van de computer, zoals de behuizing en de videokaart. Het is allemaal wel te doen, maar vereist soms wel enige voorbereiding.

CPU onderhoud

De processor genereert door het intensieve werk erg veel hitte, daarom wordt hij altijd gekoeld door een koelblok en ventilator (fan). Als na verloop van tijd de ventilator vol komt te zitten met stof kan een reiniging nodig zijn. Ook is op de CPU een laagje koelpasta aangebracht, om de hitte beter weg te leiden. Na vele malen afkoelen en verhitten raakt de koelpasta hard en moet het worden vervangen.
Hoewel je een dergelijke reiniging en verversing van koelpasta zelf kunt uitproberen, zitten er de nodige risico’s aan. Het kan daarom verstandig zijn om een specialist in laptopreparatie of computerreparatie in te schakelen. Kijk ook eens op PCRefresh.com.